Đậu ngự còn gọi là đậu kẻ bạc, đậu tiềm, tên khoa học là P. lunatus L.. Trong thực phẩm, hạt đậu ngự dùng chế biến các món ăn bổ dưỡng và thơm ngon, nhất là hầm với gà ta.
Trong hạt đậu ngự khô có 25% protein, 1,6% lipid, 70,30% dẫn xuất không protein, 4,9% xơ, 3,9% tro. Trong hạt tươi có 20% protein, 1,0% lipid, 66,60% dẫn xuất không protein, 3,2%, xơ 5,10% tro. Trong 1kg lá tươi có 23g protein dễ tiêu. 1kg hạt có 215g, 1kg quả non có 36g.
Quả hạt non có thể ăn xào, nấu chè. Lá dùng làm thức ăn chăn nuôi; giá trị dinh dưỡng cao hơn lá lạc, lá đậu tương. Hạt già bóc vỏ dùng hấp cơm hoặc nấu chè, hầm với các loại thịt, nấu với các loại củ quả ăn có giá trị dinh dưỡng cao. Hạt còn được dùng làm thuốc chữa đau dạ dày và đau ruột.
Các loại đậu còn là nguồn cung cấp vitamin B9 (acid folic), sắt (fer), vitamin C, kẽm, kali..., từ đó kích hoạt hệ miễn nhiễm, chế tạo các cấu trúc di truyền, tạo tinh trùng, kích thích sự phát triển của thai nhi, giữ cân bằng điện giải trong cơ thể giúp chuyển vận hệ thần kinh và co bóp cơ.
Theo các nghiên cứu dịch tễ học thì việc ăn uống đầy đủ các chất saponin có trong đậu ngự sẽ hạn chế việc hình thành sạn thận; đậu ngự cũng là chất đối kháng để giải ngộ độc chì. Chất lectin trong đậu ngự có đặc tính chống nấm, chống virus và chống ung thư... Đậu ngự là một trong những nguồn cung cấp tốt nhất các sợi hòa tan giúp điều hòa việc chuyển vận thức ăn trong ruột và thải trừ cholesterol, ổn định lượng đường trong máu.
Đặc biệt, món gà gà ta hầm với đậu ngự rất bổ dưỡng được chế biến như sau: 1 con gà + 50 gr đậu ngự + 500 ml nước luộc gà + muối, hạt nêm, tiêu…Dùng dao nhỏ tách vỏ hạt đậu ngự tươi (nếu đậu ngự khô phải ngâm nước ấm khoảng 2 giờ mới tách vỏ), rửa sạch để ráo. Làm sạch gà (bỏ nội tạng) rồi cho vào nồi nấu cùng với gạo khoảng 2 giờ.
Khi thịt gà mềm, gạo nở là cho đậu ngự vào, đun sôi nhỏ lửa cho tới khi chín. Cuối cùng, nêm gia vị cho rau thơm vào vừa miệng. Mỗi tuần ăn 2 -3 lần. Món cháo này rất thơm ngon nhờ đậu ngự vừa béo vừa bùi; thịt gà hầm vừa ngọt vừa thơm hòa quyện với các loại gia vị cay nồng. Ăn xong thấy người khoan khoái, dễ chịu.
Theo Báo Nông Nghiệp
Viết bình luận